Onderhoud kapitaalgoederen

Wat willen we?
De riolering beschermt de volksgezondheid en het milieu. Dat doen we door het afvalwater af te voeren naar de afvalwaterzuivering. Het inzamelen en afvoeren van afvalwater naar de afvalwaterzuivering is een belangrijke wettelijke zorgplicht voor de gemeente. Daarnaast heeft de gemeente ook de zorgplicht voor het inzamelen en verwerken van hemelwater en het voorkomen van nadelige gevolgen voor grondwater. De riolering maakt deel uit van het watersysteem, waarbij zowel boven- als ondergrondse voorzieningen aanwezig zijn. Daarmee is het een belangrijk onderdeel van de leefomgeving.

Een aantal ontwikkelingen hebben een directe relatie met riolering en een effect op onze werkzaamheden.

• Klimaatadaptatie . Het klimaat verandert. Het gaat vaker en harder regenen, het wordt warmer en droger voor lange aaneengesloten perioden. De droge zomers van 2018 en 2019 maar ook het droge voorjaar van 2020 hebben effect op onze waterhuishouding: grondwaterstanden dalen en beekdalen vallen droog. Daarvoor, in 2016, maar ook in 2018, hebben we in onze gemeente ook te maken gehad met zware buien die voor veel overlast hebben gezorgd, vooral in de kern Breedeweg.
• Duurzaamheid/circulariteit . We houden de ontwikkelingen om de riolering te verduurzamen in de gaten. Je kunt hierbij denken aan materialen die we kunnen hergebruiken en/of het toepassen van herbruikbare materialen. Daarnaast kunnen we uit afvalwater grondstoffen winnen en energie opwekken.
• Omgevingswet (invoering per 1-7-2022). De invoering van de Omgevingswet biedt mogelijkheden om zaken die nu nog op nationaal niveau geregeld zijn, straks lokaal te regelen. Dit betekent dat er straks meer keuze is hoe we de gemeentelijke watertaken vormgeven. De gemeentelijke zorgplichten blijven overigens onveranderd gelden en komen terug in de Omgevingswet.

Ook vinden we aansluiting bij de Werkeenheid Regio Nijmegen (WRN), die een visie op de waterketen heeft opgesteld: ’Doelmatige en klimaatbestendige waterketen door gebalanceerde innovatie van de watertaken’. De visie is gebaseerd op de watertaken en gericht op de lange termijn (2050). Hierin staan onder andere de volgende zaken beschreven: stedelijk afvalwater, afvloeiend hemelwater, grondwater, oppervlaktewater en drinkwater.

Het beleid rondom riolering en de gemeentelijke watertaken staat in het Gemeentelijk rioleringsplan (GRP) 2021-2025. Dit GRP heeft de raad in het najaar van 2020 vastgesteld. Het voorgaande beleid zetten we grotendeels door, maar we geven meer aandacht aan klimaatverandering en hoe we hier mee omgaan.
Eén van de speerpunten is om de stankproblematiek rondom de randvoorziening Heikant aan te pakken. Het GRP biedt ook de onderbouwing voor (ontwikkeling van) de rioolheffing.

Stand van zaken Voorjaarsnota
Randvoorziening Heikant (voormalige zuivering aan de huidige Heikantweg). We zijn gestart met de oplossingen voor de stankproblematiek rondom de randvoorziening Heikant. Met het Waterschap Rivierenland zijn we over uitgangspunten voor het nieuwe ontwerp in overleg. Tevens zijn er gesprekken geweest met de Stichting Carnavalsbouwlocatie Groesbeek.

Stand van zaken Jaarrekening
De omgevingswet is nog niet van kracht. Samen met het Waterschap Rivierenland en de afdeling bodem geven we ‘Water en Bodem sturend’ een plek in de Omgevingsvisie. Op deze manier zorgen we ervoor dat ruimtelijke ontwikkelingen zo veel mogelijk plaats vinden op locaties waar water en bodem geen of beperkte limiterende factoren zijn.

Heikant: in samenwerking met Waterschap Rivierenland zijn we diverse oplossingsrichtingen aan het doorrekenen. Op basis van de resultaten kunnen we een gefundeerde keuze maken voor het meest geschikte ontwerp en de verdere inrichting van het terrein.

Wat hebben we?
Onderstaande tabel geeft een globaal overzicht van de voorzieningen binnen gemeente Berg en Dal voor de inzameling en het transport van stedelijk afvalwater, het verwerken van hemelwater en grondwater.

Wat is nodig?
Onderstaande reguliere beheerwerkzaamheden en projecten voeren we jaarlijks uit om te voldoen aan de visie en beleidsdoelen:

• Reinigen en inspecteren riolering.
• Reinigen van straat- en trottoirkolken (2 keer per jaar).
• Reinigen en inspecteren rioolgemalen / pompunits.
• Uitvoeren van verbeteringsmaatregelen aan riolering en kolken.
• Uitvoeren van verbeteringsmaatregelen aan gemalen / pompunits.
• Meten en monitoren van riolering / grondwater.
• Het ondersteunen van inwoners bij nieuwe projecten.

Afhankelijk van ontwikkelingen en het functioneren van bestaande voorzieningen, berekenen we het hydraulisch (en milieutechnisch) functioneren van de riolering met een computermodel. Op basis van deze uitkomsten laten we werkzaamheden aan het riool uitvoeren.

Stand van zaken Voorjaarsnota

• We zijn bezig met het reinigen en inspecteren van onze riolering. Dit jaar in Millingen aan de Rijn en in een deel van Groesbeek.
• Het reinigen van straat- en trottoirkolken hebben we in Q1 afgerond.
• Rioolgemalen en pompunits zijn we aan het inspecteren en reinigen.
• De verbeteringsmaatregelen staan later dit jaar gepland.
• We hebben in het eerste kwartaal 2022 een nieuw grondwatermeetnet aangelegd. Verspreid over de gemeente hebben we peilbuizen geplaatst. Daarin hangt apparatuur die ieder uur het grondwaterpeil meet. Deze data is publiekelijk toegankelijk.
• Inwoners die hun woning van het rioolstelsel af willen koppelen, krijgen hulp van onze regenwateradviseur.

 Stand van zaken Jaarrekening

• Het reinigen en inspecteren van de riolering in Millingen aan de Rijn en Groesbeek Noord zijn afgerond.
• De 2 ^de grote ronde van het reinigen van de straat- en trottoirkolken is in Q4 uitgevoerd. In de zomer is een kleine tussenronde uitgevoerd.
• De gemalen en pompunits zijn geïnspecteerd en gereinigd. De meest belangrijke gemalen zijn extra geïnspecteerd.
• Het grondwatermeetnet is uitgebreid met een drietal peilbuizen die het grondwater meten bij de bron van de Groesbeek.
• Onze regenwateradviseur heeft afgelopen jaar onze inwoners geholpen met het invullen van subsidieaanvragen, advies gegeven over het afkoppelen van de woning, en vragen over de subsidieregeling beantwoord. In 2022 zijn er 225 aanvragen binnengekomen, waarvan we er 103 hebben goedgekeurd. De subsidiepot van €60.000,- is voor 75% benut. Er is in totaal 5.474m ² afgekoppeld.   

Wat kost het?
De planning uit het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) vormt samen met de wegenplanningen de basis voor de integrale projecten met andere vakgebieden, zoals openbare verlichting, groen, water, en spelen. Deze integrale projecten staan op het Meerjaren Investeringsplan (MIP). De benodigde financiële middelen voor deze projecten zijn gewaarborgd in het GRP. Voor groot en dagelijks onderhoud komt het budget vanuit de exploitatie. Door groot en dagelijks onderhoud tijdig uit te voeren, kunnen we de levensduur van de riolering verlengen.

Om de lasten gelijkmatig over de jaren te verdelen gebruiken we de voorziening riolering. Het uitgangspunt voor de rioolheffing is volledige kostendekkendheid. Tekorten of overschotten verrekenen we met deze voorziening.

Stand van zaken Voorjaarsnota
We hebben een aantal startnotities voor het vangen van riolering opgevoerd. De financiële vertaling hiervan is terug te zien in het Meerjaren InvesteringsPlan.

In algemene zin stijgen de prijzen voor materiaal en uurloon. Of en in welke mate dit invloed op het GRP heeft, weten we nog niet precies. Dit wordt nader onderzocht.

Stand van zaken Jaarrekening
De prijzen voor materiaal, uurloon en elektriciteit zijn het afgelopen jaar gestegen. Gevolg hiervan is dat voor diverse kostenplaatsen het budget overschreden is.